Een gezond lichaamsgewicht is van groot belang voor zowel je lichamelijke als mentale gezondheid. Over de risico’s van een te hoog lichaamsgewicht schreef ik eerder een gastartikel voor LITE Leefstijladvies. Nog belangrijker dan een gezond en stabiel lichaamsgewicht is het op een gezonde manier bereiken van jouw streefgewicht. Een steeds populairder wordende manier om snel af te vallen is door middel van het gebruik van afvalsupplementen. Wat weten we daar eigenlijk over en wat zijn de belangrijkste risico’s?
Afvalsupplementen
Afvalpillen worden aangeboden en verkocht als een snelle oplossing om gewicht te verliezen. De advertenties zien er gelikt uit, het bestellen gaat eenvoudig, ze zijn relatief goedkoop, komen betrouwbaar over en de beloofde resultaten zijn indrukwekkend. Bijna iedereen weet wel dat er geen wonderpil bestaat om binnen no-time vele kilo’s af te vallen. Daar valt toch niemand voor zou je denken? Toch zien we iedere keer opnieuw mensen op de spoedeisende hulp met soms zeer ernstige klachten als direct gevolg van afvalsupplementen. Met name de afgelopen tien jaar zien we een grote stijging. Het doel van dit artikel is niet om angst aan te jagen maar vooral om een stukje bewustwording te creëren van de mogelijke gevaren.
De gevaren
Laten we beginnen met een open deur. Het ene supplement is het andere niet. De ene pil is onschuldiger dan de ander. Afvalsupplementen zijn grofweg in vier categorieën onder te verdelen. Eetlustremmers en opnameremmers (ook wel blockers genoemd), leiden respectievelijk tot een verminderde energie-inname en -opname. Stimulerende middelen, activeren het lichaam en zorgen daarmee voor een verhoogd energieverbruik. Tot slot bestaan er ook nog combinatiepreparaten waarbij meerdere werkingsmechanismen tegelijkertijd werkzaam zijn. De belangrijkste bijwerkingen zijn een direct of indirect gevolg van deze verschillende werkingsmechanismen. Bij de supplementen die tot een verminderde energie-inname of -opname zouden moeten leiden worden met name veel maag- en darmklachten gezien. Bij langdurig gebruik zien we eveneens grote stoornissen in de vetstofwisseling en in de opname van vetoplosbare vitamines (A,D,E en K). Incidenteel worden lever- en nierfalen genoemd. De oppeppende middelen leiden zo mogelijk tot nog grotere problemen. Voorbeelden van veel voorkomende bijwerkingen zijn hoofdpijn, afhankelijkheid, slapeloosheid, stemmingsproblemen en hartkloppingen. In ernstige gevallen , of bij mensen die daar gevoelig voor zijn worden eveneens hersenbloedingen of hartritmestoornissen gezien. Voor supplementen uit alle categorieën geldt verder dat ze interacties hebben met andere medicijnen en op die manier extra risico’s veroorzaken.
Marketing
Hoe kan het dan dat supplementen, die blijkbaar regelmatig in verband worden gebracht met (ernstige) bijwerkingen zo makkelijk verkrijgbaar zijn? Belangrijk om te weten is dat supplementen niet vallen onder de strenge medicijnwetgeving. Geclaimde beloftes zijn vaak het resultaat van slimme marketing en niet van uitvoerig en compleet uitgevoerd onderzoek. Naast de claims om snel veel af te vallen is het gebruik van de term “natuurlijk” een voorbeeld van slimme marketing. Een natuurlijk product is helaas niet hetzelfde als veilig of verantwoord. Cafeïne is een voorbeeld van een natuurlijk bestanddeel dat veel in afvalsupplementen wordt gebruikt. Cafeïne heeft een sterk oppeppende werking. In grote hoeveelheden heeft cafeïne dezelfde (ernstige) bijwerkingen als andere stimulerende preparaten. In één pil zit al snel meer cafeïne dan in een heel aantal bakjes koffie.
Het belang van een gezonde leefstijl
Er is, deels vanwege de heftige bijwerkingen, nog geen medicijn op de markt tegen overgewicht. Voor supplementen geldt hetzelfde. Zelfs als afvalpillen wel tot gewichtsverlies leiden is dat doorgaans maar van korte duur en veel minder dan dat geclaimd wordt door de fabrikant. Een pil verandert immers nauwelijks iets aan uw levensstijl. Wat ontegenzeggelijk is aangetoond is dat aanpassingen in de levensstijl vele malen effectiever zijn gebleken dan welke pil dan ook. Gezond en gevarieerd eten in combinatie met meer beweging is (voorlopig) dan ook de sleutel tot gezond gewichtsverlies.
Advies
De laatste alinea wil ik gebruiken voor een klein beetje medisch advies als het gaat om het gebruik van supplementen. Overweeg je supplementen te gebruiken of heb je twijfels over bepaalde supplementen die je al gebruikt; praat hier dan over. Overleg met jouw arts of apotheker. Daarnaast nog advies voor het geval je onverhoopt een keer ziek bent, daarvoor een arts ziet, in het ziekenhuis terecht komt of zelfs moet worden opgenomen. Het is verstandig om ook het gebruik van eventuele supplementen te vermelden wanneer er bijvoorbeeld naar je medicatiegebruik wordt gevraagd. Dan kunnen we daar rekening mee houden. In dit blog doe ik zoals je merkt uiteindelijk vooral een beroep op je gezonde verstand. Neem geen onnodige risico’s als het op je gezondheid aankomt en zorg goed voor jouw lichaam.
Auteur: Erwin Beelen, Arts
Reactie plaatsen
Reacties